Web Analytics Made Easy - Statcounter

«ولپن»

نوشته: بن جانسن

ترجمه‌: عبدالحسین نوشین

ناشر: قطره، 1400

140 صفحه، 28000 تومان

 

***

 

بن جانسن، نمایشنامه‌نویس و شاعر انگلیسی قرن شانزدهم، در زمانه‌ای زیست که شهرت شکسپیر بر آن سایه افکنده بود و مجال اندکی به هم‌عصران‌اش برای بروز نبوغ خود می‌داد. شکسپیر رذائل شخصیت‌‌های برجسته‌ی دوران خود را که عمدتاً به دربار پادشاهی بریتانیا تعلق داشتند، در انواع قالب‌های کمدی و تراژدی در معرض دید عموم قرار داده بود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

اما نویسندگانی همچون بن جانسن نیز در درام خود اگر امتیازاتی بیش‌تر نداشتند، در سطح پایین‌تری هم نبودند. جانسن به‌ویژه از آن جهت که دستی در پژوهش‌های فلسفی و نوشتن رساله‌های بینارشته‌ای داشت، تعمق بسیاری بر شخصیت‌پردازی در نمایشنامه‌هایش داشت و جهان‌بینی آدم‌ها برای او دارای جایگاه ویژه‌ای بود. او هرآن‌چه در حیطه‌ی رساله و جستار درباره‌ی رذایل و فضایل انسانی نوشته بود، به حوزه‌ی نمایشنامه‌نویسی‌اش نیز وارد کرد و از آن برای تجسم عینی خیر و شر بهره جست. امتیاز آثار او بر هم‌دوره‌هایش این است که او نمایشنامه‌نویسی فیلسوف و انسان‌شناس بود و دامنه‌ی تحقیقات‌اش در این‌باره چنان گسترده بود که رقیب سرسخت‌اش شکسپیر را نیز به ستایشِ او واداشت. جانسن را به همراه شکسپیر، نقش‌آفرینان کلیدی رنسانس دراماتیک انگلستان می‌شمارند. کمدی، عرصه‌ای است که جانسن در آن بسیار طبع آزمود و از برجسته‌ترین آثارش نیز در این وادی، نمایشنامه‌ی «وُلپن» است.

«وُلپن» نمایشنامه‌ای پنج پرده‌ای است و هر پرده با حدود 6 یا 7 صحنه که هریک شخصیت‌های متفاوتی را به تماشاچی معرفی می‌کند، از یکدیگر متمایز شده‌اند. تنها شخصیت ثابت اکثر صحنه‌ها، وُلپن و مباشرش، مسکا هستند. دیگران در سیری دایره‌وار وارد ماجراها می‌شوند و بخشی از رذایل وُلپن را رو می‌کنند و می‌روند. اگرچه که خودِ آن‌ها نیز از صفات نکوهیده‌ی اخلاقی خالی نیستند و علت نزدیکی‌شان به او همین آلودگی‌های روحی است. گروه اندکی نیز هستند که قربانی فریبکاری وُلپن و مسکا شده‌اند و ندانسته پا در دام آن‌ها نهاده‌اند. صحنه هم همواره در محل حضور وُلپن برقرار است، جایی که در آن افراد همچون محکمه‌ای به رونمایی از خلأهای شخصیتی خود می‌پردازند. پرده‌ی آخر اما خود محکمه‌ای حقیقی است و بزنگاهی است که وُلپن در برابر تمامی قربانیان خود باید لب به دفاع بگشاید و توضیحی برای این همه شرارت خویش ارائه دهد.

جانسن، وُلپن را از آدم‌های حاشیه‌ساز دربار پادشاهی بریتانیا الهام گرفته است. تُجاری که دامنه‌ی عمل و حوزه‌ی نفوذشان بسیار فراتر از دادوستدهای مالی معمول بوده و همچون سرطان شبکه‌ای از روابط گسترده و پیچ در پیچ و پنهان در دستگاه حاکمیت ساخته بوده‌اند. به همین خاطر قادر به خرید و فروش هر چیزی اعم از موقعیت‌های درباری و آدم‌های مختلف بوده‌اند. وُلپن تمام ثروت خود را مرهون سیاستی می‌داند که در روابطش با تمامی آدم‌ها به آن متوسل می‌شود. او برای اغوای هرکسی تدبیری می‌اندیشد و از دری وارد می‌شود. برای یک جوان جویای نام از جاه و مقام می‌گوید. برای یک بازرگان کهنه‌کار از سود کلان حرف می‌زند. برای زنی زیبا از سیل توجه طرفداران می‌گوید. ولپن گرچه ظاهری زیبا ندارد، همچنان که ریچارد سوم شکسپیر نداشت، اما برعکس ریچاد، زبانی طناز و خلق و خویی جذاب دارد. او اغلب حرف‌ها را به ایهام و استعاره و موزون می‌گوید و مخاطب را بر سر ذوق می‌آورد. سلاح او برعکس ریچاد، زبان‌آوری و خوش‌مشربی است و همین ویژگی، او را ماندگارتر و تأثیرگذارتر از شخصیت‌های هم‌ارزَش در کمدی و تراژدی می‌کند.

عبدالحسین نوشین نمایشنامه‌ی «وُلپن» را در آغاز دهه‌ی 1320 شمسی ترجمه کرد. انگیزه‌ی اصلی او برای ترجمه، اجرای همزمان این نمایش بر صحنه‌ی تئاتر بود که در آن علیرغم فشارهای سیاسی و شرایط دشوار اجتماعی معاصرش، موفق هم بود. نوشین کوشیده بود که سجع در نثر و وزن در نظم را همان‌گونه که متن نمایشنامه می‌طلبد، رعایت کند. در برخی قسمت‌ها او برای درک بهتر مخاطب ایرانی ناچار به ابداع تعابیری شده که پیش از آن در نثر رایج کم‌تر استفاده می‌شده است. همچنین ظرایفی در متن ترجمه‌ی او هست که تنها در هنگام اجرا قابل انتقال کامل است. با وجود تمامی این موانع، متن او از پس چند دهه همچنان برای مخاطب عام خواندنی و برای حرفه‌ای‌های تئاتر قابل استفاده است. ترجمه‌ی وُلپن، حتی پیش از آن‌که درام‌های هم‌دوره‌اش به فارسی برگردانده و اجرا شوند، حاکی از اهمیت فوق‌العاده‌ی آن در عرصه‌ی ادبیات نمایشی است. نوشین خود متن وُلپن را بسیار اثرگذارتر و جذاب‌تر از متونی همچون هملت برای مخاطبین نمایش معرفی می‌کرد. 

طنازی سنجیده و ریزبینی سرشار از کنایه‌ی جانسن در نمایشنامه‌ی «وُلپن»، خصوصیتی است که آن را در تحلیل رذایل انسانی متمایزتر از باقی آثار نمایشی قرار می‌دهد. «وُلپن» همچنین آینه‌ی تمام‌نمای جهان‌بینی جانسنی است. از منظر او جهان فاقد ارزش برای سوگ است و باید به تلخی‌های آن خندید. باید پلشتی‌هایش را به سخره گرفت و فرومایگی‌اش را با همین خنده‌ی بی‌محابا به رخ کشید. جانسن که خود اقبالی از دولت معاصرش ندید و برعکس رقیب نامدارش، در صدر مجالس دربار ننشست، به دون‌مایگی چنین جهانی ملموس‌تر و عینی از همعصران‌اش رسیده بود. به همین سبب از قلم‌اش چیزی جز کمدی‌های گزنده برنمی‌آمد. 

 

منبع: الف

کلیدواژه: آدم ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.alef.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «الف» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۱۴۷۵۸۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

رونمایی از کتاب «جنبش علوی، هجرت رضوی» در مشهد

  به گزارش خبرگزاری صداوسیما مرکز خراسان رضوی، رییس نمایندگی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی خراسان رضوی گفت: کتاب «جنبش علوی، هجرت رضوی» به بررسی عوامل قیام علویان و تاثیر آن در دعوت امام رضا (ع) از مدینه به مرو می‌پردازد.    حجت الاسلام والمسلمین علی باقری افزود: این کتاب برگزیده چهارمین جشنواره کتاب سال رضوی در سال ۱۳۹۰ بود.   وی ادامه داد: این کتاب در پنج بخش به موضوعاتی همچون مناقشات عباسیان و علویان، بررسی جنبش‌ها و قیام‌های علوی قبل از خلافت مامون، حضور مامون در مرو و ضرورت دعوت امام (ع) به خراسان، نقش جنبش‌های علوی عصر مامون و تاثیر آن در دعوت امام رضا (ع) از مدینه به مرو، حضور امام رضا (ع) در مرو و تاثیر آن در آرامش سیاسی جهان اسلام می‌پردازد و تالیف آن را مجید خالق نیا رشتخوار بر عهده داشته است.   به گفته او، علی اکبر هاشمیه ترجمه این کتاب به زبان پشتو را از سال ۱۴۰۰ شروع کرد که دو سال و نه ماه برای ترجمه آن، زمان صرف شد.    معاون فرهنگی، اجتماعی و زیارت استانداری خراسان رضوی هم در این جلسه گفت: یکی از وظایف شیعیان در عصر حاضر، اشاعه برکات اهل بیت (ع) در دنیا است.   حجت الاسلام والمسلمین گنابادی نژاد افزود: امروز اگر ایران سرآمد معرفت دینی در دنیا است و بشریت را به منطق عقلانیت دینی دعوت می‌کند، این از اندیشه و تفکر امام رضا (ع) است.   وی ادامه داد: امروز هزینه سنگینی که دنیا می‌پردازد و جنایت‌هایی که در غزه می‌شود، باعث آگاهی دانشجویان جهان شده است و ما باید به دنبال نهضت ترجمه باشیم.

دیگر خبرها

  • نهضت ترجمه اشعار فارسی به عربی در خوزستان
  • کتاب شعر «ناله‌های امپراطور» در بروجرد رونمایی شد
  • «رنگین‌کمان تمدن‌ها» رونمایی می‌شود
  • ساخت سالن پذیرایی خیرساز ویژه زوج های جوان در گراش
  • تاکید آیت الله لائینی بر گره‌گشایی از زندگی کارگران
  • تقدیم ۱۰۰۰ شهید جامعه کارگری در مازندران
  • آیا از لوله سیاه آهنی برای مصارف کشاورزی می‌توان استفاده کرد؟
  • ترجمه و شرح «فصوص الحکم» به قلم علی شالچیان منتشر می‌شود
  • رونمایی از کتاب «جنبش علوی، هجرت رضوی» در مشهد
  •  معرفی کتاب های بازار مالی